Бугун, Ўзбек сўмининг жорий этилганига нақ 30 йил бўлди. Хўш, 30 йил давомида унинг қадри қай даражада ошди ёки тушди? Ўзбек сўмининг қадри ҳақида Ўзбекистон аҳолиси қандай фикр билдиради?
Ушбу савол билан Uzdiplomat.uz мухбири пойтахт аҳолиси ва меҳмонларига юзланди.
Сўровномада қатнашган одамларнинг деярли 90 фоизи сўмнинг қадрсизланаётганини айтди. Ҳатто улар орасида сўмнинг қийматини оддий қоғозга тенглаганлар ҳам бўлди.
«Ўзингиз ҳам билсангиз керак, пулнинг қадри кундан кунга тушиб боряпти. Аниқроқ қилиб айтганда, пул оддий қоғоз бўлиб қолган»;
«Бугунги кунда сўм жуда қадрсизланиб боряпти. 100 минг сўмга 1 кило гўштдан бошқа ҳеч нарса ололмай қоляпмиз»;
«Пулнинг қадри ҳақида ҳеч нарса деёлмайман. Чунки кундан кунга нарх-наво сабаб сўм қадрсизланяпти»;
«Сўмнинг қадри жуда пасайиб кетяпти, лекин, бунга нима сабаб бўлаётганини ҳам билмайман. Фақат олдин қанақа баракали бўлганини эслай оламан»;
«Менимча, пул умуман қадрсиз. Арзимаган пенсия оламиз. Бошига етказсак ҳам охирига етказолмаймиз. масалан мен 625 минг пенсия оламан, етмайди.»
Шунингдек, сўровнома қатнашчилари орасида Ўзбек сўмининг қадри ҳалигача сақланиб қолгани ҳақида гапирганлар ҳам бор.
«Ўзбекистон сўми зўр, яхши. Доллар бўлса фақат йиғилади, ишлатилмайди. Аммо сўмимизни бемалол сарфлай оламиз»;
«Ўзбек сўми Ўзбекистонда бўлгани учун, қадрли. Бунинг сабаби мамлакатимизда муомалада экани.»
Маълумот учун, 1994 йил 1 июль сўм Ўзбекистон ҳудудида ягона тўлов воситаси сифатида муомалага киритилган.
Ўзбекистон Марказий банки сайти маълумотларига кўра (https://cbu.uz/oz/), 1994 йили 1, 3, 5, 10, 25, 50, 100 сўмлик банкноталар ва 1, 3, 5, 10, 20, 50 тийинлик тангалар;
1997 йил 1 мартдан 200 сўмлик банкнота ва 1, 5, 10 сўмлик тангалар, 2000 йил 1 июнда 500 сўмлик номиналдаги, 2001 йил 1-сентябрда эса 1000 сўмлик номиналдаги банкноталар;
2005 йил 1 июлда Ўзбекистон миллий валютасининг ўн йиллигига бағишланган 100 сўмлик қийматида танга, 2011 йил 1-сентябрда эса Ўзбекистон Мустақиллигининг 20 йиллигига бағишланган 500 сўм қийматидаги танга пуллар;
Шунингдек, 5 минг сўмлик купюралар 2013 йил 1 июлдан, 10 минг сўмлик банкноталар 2017 йил 10 мартдан, 50 минг сўмлик пул билетлари 2017 йил 22 августдан, 100 минг сўмлик 2019 йил 25 февралдан 200 минг сўмлик эса 2022 йил 15 июлдан бошлаб муомалага киритилган.