Ўзбекистонда 2022 йилнинг 1 сентябрдан бошлаб мактабгача таълим соҳасида инсон омилисиз, автоматлаштирилган ахборот тизими жорий этилган бўлиб, у орқали мактабгача таълим ташкилотларида тарбияланувчиларнинг давомати ҳар куни электрон қайд этилиши ва шу маълумотлар асосида субсидиялар автоматик ҳисоб-китоб қилиниб, тўланиши керак.
Аммо Мактабгача таълим агентлиги бу жараёнларда айрим тадбиркорларнинг ноқонуний хатти-ҳаракатларини аниқлади.
“Айрим “ишбилармон” тадбиркорлар бола манфаатидан ўз манфаатини устун қўйиб, жажжи гўдаклар ҳисобига бойишни мақсад қилиб, болаларнинг боғчага келмаганда, уларнинг давоматини турли усуллар орқали соҳталаштиришга уринмоқда.
Бу усулларга эътибор берсангиз, одамзоднинг фантазияси нақадар чексизлигига ҳайратда қоласиз”, – дея ўз таҳлилларини Uzdiplomat.uz бўлишди агентлик.
Демак, 1-УСУЛ: боғчага келмаган битта болани ўрнига бошқа болани расмини ахборот тизимига киритиб, давоматни қайд этиш.
Мисолдан кўришингиз мумкинки, ахборот тизимида қиз боланинг ФИОси кўрсатилган бўлиб, ҳақиқатда ўғил боланинг фотосурати киритилган ва давомат қилинган.
Мисолда: ахборот тизимида 2017 йилда туғилган (6-7 ёшли) боланинг ФИОси кўрсатилган бўлиб, 3 ёшга тўлмаган гўдакнинг фотосурати киритилган ва давомат қилинган.
2-УСУЛ: боғчага келмаган битта болани ўрнига ёши катта одамни давоматни қайд этиш.
Мисолларда: ахборот тизимида 4-5 яшар болаларнинг ФИОси кўрсатилган бўлиб, ҳақиқатда унинг ўрнига ёши катта эркакларнинг фотосурати киритилган ва давомат қилинган.
3-УСУЛ: боғчага келмаган болани унинг фотосурати орқали (қоғозда ёки смартфонда ва компьютерда) давоматни қайд этиш.
Мисолларда: 4-5 яшар болалар боғча келмаган кунда, уларнинг қоғоздаги ва смартфондаги фотосурати орқали (ҳақиқатга боғчага келган боланинг юзи олдига фотосурат қўйилиб) давомат қилишга уринган.
4-УСУЛ: боғчага келмаган боланинг фотосуратини қоғозда қирқиб олиб, давоматни қайд этиш.
Мисолларда: бола боғча келмаган кунда, унинг қоғоздаги фотосурати орқали давомат қилишга уринган.
5-УСУЛ: давлат боғчаси тарбияланувчиларини автомашинада нодавлат боғчага олиб бориб, шу боғчада давоматдан ўтказиш.
Мисолда: Наманган вилояти Поп туманидаги давлат боғчаси тарбияланувчилари якка тартибдаги тадбиркорларга тегишли оилавий боғчаларга Дамас автомашинасида олиб борилиб, давоматдан ўтказилган.
6-УСУЛ: давлат боғчаси тарбияланувчисини, ушбу давлат боғчасида туриб, нодавлат боғчанинг номидан давоматни қайд этиш.
Мисолда: Жиззах вилояти Пахтакор туманидаги давлат боғчаси тарбияланувчилари якка тартибдаги тадбиркорларга тегишли оилавий боғчалар ҳисобига давоматдан ўтказилган.
7-УСУЛ: битта болани бир нечта болалар ўрнига давоматни қайд этиш.
Мисолда: Иккита тадбиркорга тегишли оилавий боғчаларда битта болани иккита тарбияланувчи (ФИОси бошқа) ўрнига давомати қайд этилган.
“Республикамизда 25 минг атрофида нодавлат боғчалар фаолият юритиб келмоқда. Уларнинг давомат маълумотлари ахборот тизимидаги сунъий интеллект ёрдамида доимий таҳлил қилиниб, бир мингтадан ортиқ боғчалар юқорида кўрсатилган ноқонуний усуллардан фойдаланиб, давомат қилганлиги Мактабгача таълим агентлиги томонидан аниқланган.
Ушбу аниқланган ҳолатлар тегишли тартибда расмийлаштирилди ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 2 августдаги 426-сон қарори талабларидан келиб чиқиб, ушбу боғчаларга субсидия тўловлари уч ойга тўҳтатилди. Шунингдек, ушбу тадбиркорларга нисбатан қонуний чора кўриш учун маълумотлар тегишли ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга тақдим этиб келинмоқда”, – дейилган агентлик маълумотида.
Бундан ташқари, агентлик бўш иш ўрни яратаётган, илғор инновацион таълим технологияларни жорий қилиб, тарбияланувчиларга таълим-тарбия бераётган халол тадбиркорларни қўллаб-қувватлашини билдирган.
“Фурсатдан фойдаланиб, мактабгача таълим соҳасида фаолият юритаётган тадбиркорларга ноқонуний усулларни қўллаб, сохта давомат юритмаслигингизни такроран сўраймиз.
Маълумотларнинг сохталиги албатта фош бўлиши ва жазо муқаррарлигини унутманг !
Мактабгача таълим агентлиги огоҳлантиради! Мактабгача таълим соҳасида фаолият юритаётган тадбиркорлар шуни унутмасликлари лозимки бугун тадбиркорлик фаолияти билан қонуний шуғулланиш истагида бўлган фуқаролар учун барча имкониятлар мавжуд. Ноқонуний фаолиятнинг олдини олиш эса доимий назоратда”, – дея огоҳлантирмоқда Мактабгача таълим агентлиги ахборот хизмати.