O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi hamda tizim tashkilotlari aholi uchun o‘rnatilgan 200 kVt/soat elektr energiyasi bo‘yicha vanihoyat rasmiy baёnot berdi.
Ammo vazirlik izhtimoiy normani oshirishga “asos mavzhud emas deb topgan”.
Uzdiplomat.uz sayti avvalroq “200 kVt/soat elektr energiyasi aholiga etmayapti. Zhamoatchilik faollari izhtimoiy norma bo‘yicha eъtiroz bilan chiqmoqda” sarlavhasi bilan videomaterial eъlon qilgan edi. Unda aholi vakillari va zhamoatchilik faollari aholi uchun 2024 yil 1 maydan zhoriy qilingan elektr energiyasi isteъmolining 200 kVt·soat oylik bazaviy meъёri bo‘yicha o‘z eъtirozlarini bildirgan.
Energetika vazirligi mazkur eъtirozlar bo‘yicha rasmiy baёnot bilan chiqdi. Unga ko‘ra, yaqin istiqbolda isteъmolchilarga qo‘llanilaёtgan oylik 200 kVt·soatgacha bo‘lgan bazaviy meъёr miqdori oshirilishiga asos mavzhud emas.
“Birinchidan, hozirgi vaqtda 1 kVt·soat elektr energiyasining tannarxi 895 so‘mni (QQS bilan 1 002 so‘mni) tashkil etadi.
Aholiga etkazib berilaёtgan har bir kVt·soat elektr energiya uchun bazaviy meъёr doirasida 552,4 so‘m, 201 kVtdan 1000 kVt·soatgacha esa 102,1 so‘m davlat tomonidan har bir isteъmolchiga qoplab berilmoqda.
1 kVt elektr energiyasi ishlab chiqarish xarazhatlari 741,93 so‘mni, transportirovka xarazhati 57,8 so‘mni, taqsimlash va sotish xarazhatlari 202,4 so‘mni tashkil etadi.
Bunda, davlat 200 kVtgacha elektr energiyasi isteъmol qilgan aholi (isteъmolchilarning 71 foizi) uchun 447,0 mlrd so‘m, 201-1 000 kVtgacha elektr energiyasi isteъmol uchun 30,2 mlrd so‘m qoplab bermoqda.
Ikkinchidan, bazaviy meъёr bu elektr energiyasining bir oyda 200 kVt·soatgacha bo‘lgan isteъmol hazhmi hisoblanib, ushbu isteъmol doirasida barcha maishiy isteъmolchilar har bir kVt·soat uchun “imtiёzli” narxda yaъni 450 so‘m (QQS bilan)dan haq to‘laydilar.
Tahlillarga ko‘ra, zhoriy yil iyunь oyida 71 foiz aholi 200 kVtgacha elektr energiyasi isteъmol qilganligi aniqlandi. Bundan ko‘rinadiki, isteъmolchilarning 71 foizi belgilangan limit doirasidan chiqmagan.
Shu bois, yaqin istiqbolda isteъmolchilarga qo‘llanilaёtgan oylik 200 kVt·soatgacha bo‘lgan bazaviy meъёr miqdori oshirilishiga asos mavzhud emas”,
deyilgan baёnotda.
Qo‘shimcha qilinishicha, elektr energiyasi isteъmoli yil davomida keskin o‘zgarmasligini inobatga olib, yil davomida bir xil bazaviy meъёr zhoriy qilingan.
“Uchinchidan, 22 foiz isteъmolchi 201 kVt·soatdan 1000 kVtgacha isteъmol qilgan va 900 so‘mdan haq to‘lagan. Bunda elektr energiyasi isteъmoli 201 kVt·soatdan 300 kVtgacha bo‘lgan isteъmolchilar salmog‘i 11 foizni tashkil etgan.
Maъlumot uchun: 300 kVt·soatgacha elektr energiyasi isteъmol qilganlar to‘liq 900 so‘mdan haq to‘lamaydi. Bunda 200 kVt·soatgacha 450 so‘mdan, qolgan 100 kVt·soatga 900 so‘mdan to‘laydi. Yaъni, 300 kVt elektr isteъmol qilganlarga nisbatan ham narxlar keskin oshmagan (bazaviy meъёrdan ortiqcha 100 kVt isteъmol uchun 45 000 so‘m (100*450) qo‘shimcha to‘lagan). Bunda ushbu 900 so‘mlik taъrif ham elektr energiyasining tannarxidan kam.
To‘rtinchidan, qolgan 7 foiz aholi 1001 – 10 000 kVt·soat elektr energiyasi isteъmol qilib, 1 350 so‘mdan to‘lovlarni amalga oshirgan.
Bunday xonadonlar subsidiyaga muhtozh bo‘lmagan, birlamchi ehtiёzhlardan tashqari qo‘shimcha qulayliklarga ega shaxslar, xususan, elektromobil(lar)i, hovlisida basseyn, fontan, ko‘plab ёritkich zhihozlari ёki qimmatbaho boshqa elektron maishiy qurilmalari mavzhud xonadonlar hisoblanadi”, d
eya ёzilgan vazirlik baёnotida.
Vazirlik har ikki holatni taqqoslaganda 1 000 kVt·soat elektr energiyasi isteъmol qilgan 1 ta xonadon tezhamkor va energiya samarador 10 ta isteъmolchi, 10 000 kVt·soat elektr energiyasi isteъmol qilgan 1 ta xonadon esa tezhamkor 100 ta isteъmolchi isteъmoliga to‘g‘ri keluvchi isteъmolni amalga oshirishi maъlum bo‘lgan.
“Beshinchidan, respublika bo‘yicha zhami 1,1 mlrd kVt·soat elektr energiyasi isteъmol qilingan.
Shundan isteъmolchilarning 71 foizi 200 kVtgacha elektr energiyasi isteъmol qilgan va ular zhami isteъmolning 40 foizini tashkil etadi.
Yana 11 foiz isteъmolchi 201 – 300 kVtgacha elektr energiyasi isteъmol qilgan va ular zhami isteъmolning 19 foizini tashkil qiladi, 301 – 500 kVtgacha isteъmolchilar zhami isteъmolning 20 foizini isteъmol qilgan.
Bunda 500 kVt va undan ko‘p elektr energiyani isteъmol qiluvchilar atigi 3,7 foiz bo‘lib, ular zhami elektrning 21 foizini isteъmol qilmoqda”,
degan Energetika vazirligi.
Bundan tashqari vazirlik ehtiёzhmand aholi uchun davlat tomonidan ёrdam ko‘rsatilishini ham maъlum qilgan.