AQSh va Eron davlatlari Yaqin Sharqdagi vaziyat keskinlashuvi xavfini kamaytirish bo‘yicha muzokaralar olib boraёtgan bir vaqtda Prezident Ibrohim Raisiy vafot etishi uyushtirilgan zhinoyatmi ёki kutilmagan falokat? Uzdiplomat.uz zhamoatchilik tomonidan ilgari surilaёtgan ehtimollar bo‘yicha siёsatshunos Habibulla Azimov bilan suhbatlashdi.
Siёsatshunosning fikriga ko‘ra, Raisiy va boshqa martabali shaxslarning o‘limi uyushtirilgan ёki tashqi kuchlar taъsiri ostida halokatga uchragan deyish uchun asosli maъlumotlar etarli emas.
“O‘ylaymanki bu katta halokat tergov-tekshiruvdan keyin davlat o‘zining rasmiy maъlumotlarini keltirib o‘tadi, hozircha bu ehtimollarni aytib o‘tish noo‘rin bo‘ladi. Agar Eron tomonidan o‘tkazilgan tekshiruv va tergov natizhasi dushman davlatlar tomonidan uyushtirilgan degan xulosaga kelsa, Eronning tashqi siёsatida zhiddiy o‘zgarishlar va dushman deb bilgan davlatlariga zhiddiy zhavob zarbalari bo‘lish ehtimoli yo‘q emas”,
-dedi siёsatshunos.
Uning fikricha, Prezidentning o‘limi mamlakat siёsatiga zhiddiy taъsir qilmaydi. Chunki Eronda Prezidentdan ham kattaroq mavqeъdagi shaxslar bor.
“Eronda Prezidentdan ham yuqorida turuvchi diniy rahnamoning taъsiri zhuda ham yuqori hisoblanadi. Ierarxik nuqtai nazardan qaraydigan bo‘lsak davlat rahbari oliy diniy rahbar hisoblanadi”,
-dedi u.
Uning so‘zlariga ko‘ra, Eronni birlashtirib turuvchi maъnaviy resurs bu mazhab. Yaъni islom dinining shia mazhabi Eron Islom Respublikasini birlashtiruvchi zhuda ham katta manba sifatida qaraladi. Shunday ekan Eron Islom Respublikasining Yaqin Sharq mamlakatlaridagi tashqi siёsatida asosiy rolni mazhab va mazhabchilikka qaratilgan tashqi siёsat o‘ynaydi.
“Ibrohim Raisiy vafotidan keyin mintaqada baъzi bir siёsiy o‘zgarishlar bo‘lishi mumkin. Zhumladan, hali bir oycha bo‘lmadi Eron Islom Respublikasining Isroilga harbiy huzhumi aynan Ibrohim Raisiy davrida amalga oshirilgan edi. Hatto Raisiy Eron Islom Respublikasining tarixi davomida to‘g‘ridan-to‘g‘ri Isroilga huzhum qilgan birinchi Prezident sifatida tarixda qolganligini ham eъtirof etish kerak”,
– dedi Habibulla Azimov.
Shuningdek, u bundan keyin O‘zbekiston-Eron munosabatlarida katta o‘zgarish sodir bo‘lmasligini taъkidladi.
«Eron-O‘zbekiston munosabatlari nihoyatda tarixiy, o‘zaro hurmat va do‘stlikka asoslangan munosabatlarga tayanadi. Men o‘ylaymanki bu holatda O‘zbekiston-Eron o‘rtasidagi madaniy, savdo va tizhoriy aloqalarga hech qanday taъsir o‘tkazmaydi. Buning uchun sabab ham yo‘q. Biz uchun Eron Evropa bozoriga chiqish uchun muhim bir hudud, davlat hisoblanadi. Biz uning portlaridan tizhoriy maqsadlarda foydalanamiz. Bizni tarixiy, madaniy yaqinligimiz zhuda ham uzoqlarga borib taqaladi. Bu holat O‘zbekiston-Eron munosabatlariga zhiddiy taъsir o‘tkazadi deb hisoblamayman va bunga asos ham yo‘q”,
– dedi siёsatshunos Habibulla Azimov.