Buyuk Britaniya Markaziy Osiё davlatlariga yaqinlashishni istamoqda. Aniq manbalarga eъtibor qaratsak, London keyingi 3 yil davomida Markaziy Osiё davlatlarining “mustaqilligi va suverinetetini qo‘llash uchun” 50 mln funt sterling azhratgan.
Biroq bu holat Markaziy Osiё mintaqasida manfaati bor gegemon davlatlarni tavishga solgan ko‘rinadi.
Yaqinda Britaniya tashqi ishlar vazirining O‘zbekistonga qilgan tashrifidan so‘ng Rossiya tarafdan yana norozilik baёnotlari yangrab ulgirdi.
G‘arbning Markaziy Osiёga qadam bosishi doim Rossiyani xavotirga solgan. Ayniqsa, bu safargi tashrif ko‘proq tashvishga solgan ko‘rinadi, kuchliroq rezonans berdi. Rossiya OAVlarida Moskva chinovniklari Evropaning Markaziy Osiёga yaqinlashishiga turli tuman munosabatlar bilan chiqish qildi.
Aslida mazkur amalga oshirilgan tashriflarda Rossiyaning Markaziy Osiё davlatlari orqali sanksiyalarni chetlab o‘taёtganini muhokama qilinishi kutilgandi. Devid Kameronning tashrifi O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziёevning qisqa taъtiliga to‘g‘ri keldi. Kameronni tashqi ishlar vaziri Baxtiёr Saidov kutib oldi. Tashrif yakunida anglashuv memorandumi imzolandi. Balki bu shu vaqtgacha balki sizga maъlum bo‘lgan tafsilotlardir. Lekin tashrifdan maqsad aslida nima edi. Bu haqida Uzdiplomat batafsil tushuntiradi.
London Rossiya Hindistonga chiqish uchun Markaziy Osiёdan foydalanadi, bu hudud Rossiya uchun doim muhim transport karidori bo‘lib kelishiga ishonadi. Avvaliga Britaniya Rossiya va Xitoy Markaziy Osiёda hamkorlik bo‘yicha o‘zaro raqobatlashadi, deb kutgan edi. Ammo, bunday bo‘lib chiqmadi. Endilikda Britaniya o‘zi aralashmasa bo‘lmaydigandek. Mazkur tashriflardan asosiy maqsad ham Rossiya va Xitoyning Markaziy Osiёdagi taъsirini kamaytirishdan iboratligi aytilmoqda. Baъzi tahlilchilar Britaniyaning Evroittifoqdan chiqish sabablaridan biri sifatida Evropaning Markaziy Osiёga nisbatan munosabati sust bo‘lganida, deb ham bilishadi.
Devid Kemeronning Markaziy Osiё davlatlari bo‘ylab qilgan tashriflari bo‘yicha Xalqaro munosabatlar bo‘yicha mutaxassis Rafaelь Sattorovni suhbatga tortdik.
Buyuk Britaniya tashqi siёsatida Markaziy Osiё qanchalar muxim? Tashrifning asosiy maqsadi nima edi? Sanksiyalar haqida gaplashishmi ёki boshqa yana qanday sabablar bor edi?
O‘zbekiston va Britaniya hamkorligi qanchalar yaqin va kelazhakda u rivozhlanishi mumkinmi?
Britaniya Rossiyani Markaziy Osiёdan siqib chiqara oladimi?
Rafaelь Sattorov Buyuk Britaniya hamkorlarsiz, xususan, Turkiyasiz Markaziy Osiёda bir o‘zi etarlicha taъsirli munosabatlar o‘rnata olmasligini aytmoqda.
Toshkentda osh damlagan diplomat Londonga qaytish chog‘ida azim poytaxtda yana to‘xtab o‘tdi. U bilan uchrashgan Baxtiёr Saidov hamkorlikni amaliy natizhalar bilan boyitish uchun barcha imkoniyatlarni ishga solishni vaъda berdi.
Batafsil: https://youtu.be/R8NupTEOOzs?si=Fg0T1lAy9kZxlPv6