Олимлар ХEC деб номланган Ковиднинг янги варианти бутун дунё бўйлаб тарқала бошлаганидан огоҳлантирмоқда. Айнан мана шу вирус тез орада коронавируснинг асосий турига айланиши ва аввалгиларини сиқиб чиқариши мумкин. Бу ҳақда ББC хабар бермоқда.
Америкалик олим ва Скриппс тадқиқот институти директори Эрик Тополнинг айтишича, бу вариант биринчи марта Германияда шу йилнинг июнь ойида топилган ва ўшандан бери ХEC билан касалланиш ҳоллари Буюк Британия, АҚШ, Дания ва бошқа бир қанча мамлакатларда қайд этилган.
Унинг ёзишича, ХECнинг қабул қилиниши «энди бошланмоқда».
«Бу кўп ҳафталар, бир неча ойлар давом этади ва кейин у ҳақиқатан ҳам кучаяди ва ўз тўлқинини яратади», деди Топол. «ХEC асосий оқимга айланиб бораётгани аниқ. У кейинги вариант бўлади шекилли. Аммо унинг тарқалиши юқори даражага етгунча бир неча ой ўтади.
Олимларнинг таъкидлашича, ХEC ўзидан олдингиларидан тезроқ тарқалишига ёрдам берадиган баъзи мутацияларда фарқ қилади. Бироқ, улар мавжуд вакциналар инсон саломатлиги учун энг оғир оқибатларнинг олдини олишга ёрдам бериши керак, деб ҳисоблашади.
Фармацевтика саноати доимий равишда коронавирусга қарши вакциналарни янгилаб боради ва уларни ҳали янги вариантга мослаштирмаган. Аммо бу ҳозирги вакциналар унга қарши ишламайди дегани эмас.
Лондон Университет коллежи Генетика институти раҳбари профессор Франсуа Балунинг ББCга айтишича, ХEC аввалги вариантларга нисбатан «тарқалиш жиҳатидан кичик афзалликларга эга», аммо мавжуд вакциналар ҳали ҳам ундан яхши ҳимоя қилади.
Балу прогнозларига кўра, ХEC кейинги қишда Ковид-19 нинг асосий вариантига айланиши мумкин.
Қандай аломатлар бор?
Ковиднинг янги вариантининг белгилари аллақачон маълум бўлган турларда қайд этилганлардан фарқ қилмайди. Буларга юқори ҳарорат, тананинг турли қисмларида оғриқ, чарчоқ, йўтал ёки томоқ оғриғи киради.
Кўпчилик бир неча ҳафта ичида Ковиддан тузалиб кетади, аммо баъзилар учун касаллик узоқроқ давом этади.
«2024 йилнинг июнь ойининг охиригача касалликнинг 775 миллиондан ортиқ ҳолатлари ва 7 миллиондан ортиқ ўлим ҳолатлари тасдиқланди», дейилади ЖССТ веб-сайтида.
ЖССТ маълумотларига кўра, май ойининг охиридан июнь ойининг охиригача 135 минг янги Ковид ҳолати қайд этилган, бу аввалги ойдан деярли фарқ қилмайди. Шу билан бирга, бу вақт ичида вафот этганлар сони 2 мингдан ортиқни ташкил этди, бу аввалги даврга нисбатан 3 фоизга кам.
Бироқ, пандемия тугаганидан ва ўлим даражаси кескин пасайганидан сўнг, Ковид тестлари анча кам одам топширмоқда. Шу сабабли, коронавирус тарқалишининг ҳозирги кўламини кузатиш қийинроқ.